Voedingsadvies via ChatGPT: is dat slim?

Sinds de introductie van ChatGPT wordt deze chatbot steeds vaker ingezet. Het zou een enorme bron van informatie moeten zijn, vol goede adviezen en handige tips. Het ligt dus voor de hand om jouw voedingsadvies bij ChatGPT te halen. Het is snel, gratis en je kunt zelfs een compleet eetschema laten opstellen.

Maar is het wel een goed idee om jouw gezondheid aan ChatGPT toe te vertrouwen? Wat zijn de nadelen en wat zijn dingen die je juist wél aan deze chatbot kunt vragen? Nederland Slank vertelt je waarom het riskant is om gezondheidsadvies te vragen aan AI.

Wat is ChatGPT?

ChatGPT is een vorm van kunstmatige intelligentie, ook wel AI genoemd. Het programma is ontwikkeld door het bedrijf OpenAi. Het is een van de bekendste platforms op het gebied van AI. Het is een soort chatbot die antwoorden geeft op basis van je vragen. Heb je dus vragen over voeding of gezondheid? Dan kan deze chatbot je uitgebreide antwoorden geven.

Deze techniek is anders dan zoekmachines als Google. Google toont je enkel websites die het meest overeenkomen met jouw zoekwoorden. ChatGPT gebruikt getrainde data om antwoord te geven op jouw vraag. Zodra je een vraag stelt, krijg je binnen enkele seconden een uitgebreid uitgewerkt antwoord dat bijna klinkt als het advies van je beste vriendin of een professionele diëtist.

Dat betekent niet dat dat antwoord op de waarheid is berust. Sterker nog, programma's als ChatGPT kunnen hallucineren. Dit betekent dat ze logisch klinkende antwoorden geven, die eigenlijk nergens op gebaseerd zijn. Het antwoord klinkt aannemelijk, maar is misschien zelfs helemaal op onjuistheden gebouwd zonder dat je het doorhebt.

Voordat je overweegt om ChatGPT te gebruiken voor voedingsadvies, is het belangrijk om te weten hoe dit systeem werkt. Er zit namelijk een groot verschil tussen daadwerkelijk advies inwinnen van een expert en advies inwinnen bij ChatGPT. Dit systeem werkt namelijk door deep-learning. Het model heeft miljoenen webpagina's, boeken en andere bronnen "gelezen". Daar heeft ChatGPT niet alleen informatie uit gehaald. Het programma heeft ook geleerd hoe een natuurlijk geschreven tekst oogt. Hierdoor lukt het dit computerprogramma om zulke natuurlijke, neutrale teksten te maken.

Toch moet je ChatGPT niet vergelijken met een soort boekenkast vol informatie. Het systeem werkt doordat de computer voorspellingen doet over wat een logisch antwoord is op de vraag die je stelt. Het programma weet een antwoord te creëren dat natuurlijk en aannemelijk aanvoelt, maar dus ook gewoon op complete verzinsels gebaseerd kan zijn.

Daarbij kan ChatGPT ook foutieve bronnen raadplegen. Het systeem is toegankelijk voor het publiek sinds 2022, maar werd al in 2015 ontwikkeld. Het wordt nog steeds bijgeschaafd, waardoor die foutjes natuurlijk steeds meer verdwijnen. Toch is het programma nog steeds niet als een betrouwbare bron te zien.

ChatGPT en voeding

ChatGPT is dus getraind door miljoenen bronnen te "lezen" en "bestuderen". Hierdoor weet de chatbot ontzettend veel over ontzettend veel verschillende onderwerpen, waaronder voeding. Het ligt dus voor de hand om jouw voedingsvragen aan deze chatbot te stellen. Wat is een goed voedingspatroon om te volgen wanneer je af wilt vallen? Of wat zijn tips om een kilo per week af te vallen? Een vraag is zo gesteld en je krijgt binnen enkele seconden een uitgebreid antwoord. Dat betekent dat je zelf dus geen onderzoek meer hoeft te doen of een specialist hoeft te raadplegen. Ideaal, toch? Helaas is het niet zo ideaal als het lijkt. Wij leggen je uit hoe dat zit.

Waarom is ChatGPT geen goede bron voor voedingsadvies?

Er zijn een aantal redenen waarom het niet slim is om ChatGPT in te schakelen als adviseur op het gebied van voeding. Wij zetten de belangrijkste redenen voor je uiteen.

Beperkte kennis over voeding

Uit de antwoorden van ChatGPT blijkt dat de chatbot vaak een beperkte kennis over voeding heeft. Het advies van de chatbot blijft vaak aan de oppervlakte. Zo kan hij je misschien wel adviseren dat het beter is om complexe koolhydraten te eten in plaats van snelle koolhydraten, maar waarom is dat precies? Wat voor effect hebben koolhydraten op je hele lichaam en hoe kan het al verschil maken wanneer je koolhydraten eet of met welke producten je ze combineert? En hoeveel koolhydraten heb je nodig om het effect te krijgen dat je wilt? Die diepgaande informatie krijg je niet.

Ook krijg je vaak algemene adviezen, zoals "eet meer eiwitten en groenten". Maar wat zijn dan goede bronnen van eiwitten? Wat ChatGPT vaak niet adviseert, is dat het belangrijk is om sterk te variëren in je eiwitbronnen. Ook is het belangrijk om na te denken over de gezondheidseffecten van bepaalde eiwitten. Zo heeft vette vis weer iets anders te bieden dan rood vlees. Peulvruchten zijn ook eiwitrijk, maar is een dieet vol peulvruchten wel voldoende om jouw lichaam te geven wat het nodig heeft? Al die extra informatie ontbreekt.

Geen inzicht in jouw gezondheid

Wanneer je probeert af te vallen, moet je altijd beginnen bij jouw startsituatie. Natuurlijk moet je kijken naar wat je weegt en wat een gezond gewicht voor je zou zijn, maar gezondheid gaat om zoveel meer dan om je gewicht. Zo moet je bij een afvaltraject rekening houden met zaken als:

• Je slaappatroon: hoe slaap je, hoeveel slaap je, krijg je voldoende rust of zijn er manieren om jouw slaaphygiëne te verbeteren? Onvoldoende slaap kan namelijk afvallen bemoeilijken.
• Je hormoonhuishouding: je hormonen hebben enorm veel invloed op je algehele gezondheid, van de verstoorde aanmaak van insuline tot onregelmatigheden in je honger- of verzadigingshormoon. Ook de aanmaak van cortisol kan ontzettend veel invloed hebben op jouw gezondheid en afvallen bemoeilijken.
• Je bloedwaarden: mogelijk heb je last van tekorten die aangevuld moeten worden of blijkt uit je bloedwaarden dat je bepaalde producten beter even niet kunt eten. Zelfs wanneer je zou weten welke tekorten of overschotten je hebt, kan ChatGPT geen medisch advies geven.
• Je algehele gezondheid: heb je diabetes, obesitas, kanker gehad, maag-darmproblemen of een andere aandoening? Het heeft allemaal invloed op hoe je lichaam functioneert en wat je lichaam nodig heeft. Daar zijn dus geen algemene adviezen over te geven.

ChatGPT heeft geen toegang tot al die informatie. Vaak weet je zelf niet eens of er iets speelt op het gebied van je bloedwaarden of hormoonhuishouding. Dat is dus iets om met een arts of andere specialist te bespreken. Een getrainde professional weet precies wat je lichaam nodig heeft, veel beter dan AI dat ooit zou kunnen weten. Daardoor krijg je ook adviezen waar je daadwerkelijk wat aan hebt en dus ook iets mee bereikt.

Algemene adviezen in plaats van een compleet traject

Afvallen is een complex traject en niet een simpel taakje dat je even afvinkt. Het vraagt om kennis van voeding, maar ook om inzicht in je lichaam. Daarom is een goed afvalprogramma altijd opgedeeld in verschillende fases.

Iedere fase vraagt weer om een iets andere aanpak. Zo begin je eerst met het balanceren van je lijf, voordat je bijvoorbeeld intensieve krachttraining introduceert of bepaalde voedingsmiddelen aan je eetpatroon toevoegt. Door al die stappen op een logische manier te doorlopen, help je je lichaam bij het afvalproces.

ChatGPT weet niet hoe het zo'n stappenplan in elkaar moet zetten. Het programma kan enkel algemene tips geven die je dan oneindig aan zou moeten houden voor de beste resultaten. Hierdoor heb je helemaal geen oog voor de processen die gaande zijn in je lichaam. Een specialist heeft dat wel en kan dus ook een compleet traject voor je opstellen. Dat traject kan dan ook makkelijk bijgesteld worden wanneer je omstandigheden veranderen of wanneer je tegen bepaalde problemen aanloopt.

Daarbij komt dat een specialist al het giswerk uit het afvallen haalt. Je hoeft niet te twijfelen of je wel de juiste keuze maakt of juiste producten eet. Bij ChatGPT is er altijd wel die twijfel. Welke adviezen kun je zomaar opvolgen en welke beter overslaan? Wanneer je gewoon een traject van een erkende specialist volgt, is afvallen veel makkelijker. Doe gewoon wat je hebt afgesproken en je hoeft niet meer zelf na te denken of naar de verwarrende signalen van je lichaam te luisteren.

Verouderde informatie

ChatGPT raadpleegt ontelbaar veel bronnen. Iedereen die in de wereld van voeding is gedoken, weet hoe veranderlijk alle informatie is. Waar we tientallen jaren geleden misschien nog geloofden dat het roken van een sigaret een goede manier was om af te vallen (je zou er minder trek van krijgen), weten we nu natuurlijk wel beter.

Maar ChatGPT is geen mens en kan niet kritisch naar zijn eigen bronnen kijken. Hierdoor kunnen oude feitjes over voeding ineens in jouw voedingsadvies terechtkomen. Je baseert jouw gezondheidsreis dan op informatie die niet klopt. Tegenwoordig kan de chatbot ook recente informatie raadplegen, maar er blijft een combinatie van oude en nieuwe informatie rondzweven in het model. Hierdoor kan er dus foutieve of achterhaalde informatie verspreid worden.

ChatGPT weet niet wat gezond is

Wat is gezond nu eigenlijk? Vraag het aan tien verschillende mensen en je krijgt tien verschillende antwoorden. Iedereen heeft er zijn eigen beeld bij, van voldoende bewegen tot genoeg water drinken of veel groenten eten. Allemaal prima antwoorden, maar ook hele vage definities van wat gezond is. Want welke macronutriënten bevatten bepaalde groenten en hoe beïnvloeden die de gezondheid van je darmen of hormoonhuishouding? En hoe kan aerobe training averechts werken doordat je lichaam meer stresshormonen aanmaakt na een intensieve training?

Uit recent onderzoek blijkt dat mensen hun gezonde dieet vaak flink overschatten. Ze denken goed bezig te zijn, maar in de praktijk blijkt dat hun gezonde keuzes toch minder gezond zijn dan ze denken. Zelfs voor de gemiddelde mens is het dus moeilijk om goed voedingsadvies te volgen. Hoe moeilijk moet het dan niet zijn voor kunstmatige intelligentie om wél de juiste kennis over te dragen?

Pas wanneer je je echt verdiept in alle onderzoeken rondom eten en je kennis bij blijft schaven, is het mogelijk om een beeld te krijgen van wat nu echt gezond is. En dat is géén universeel, hapklaar antwoord. Ieder lichaam is anders en vraagt dus om een andere aanpak. Daarom kun je voor jouw gezondheid niet vertrouwen op een model als ChatGPT. Dat is net als sleutelen aan je auto met hulp van wat tips op het internet: de kans dat het misgaat is groot.

Wanneer kan ChatGPT je wel helpen?

Betekent dit dan dat ChatGPT helemaal nutteloos is wanneer het om je gezondheid gaat? Natuurlijk kan het nog steeds wel nuttig zijn om deze chatbot te raadplegen, maar alleen in zeer specifieke situaties. We leggen uit in welke situaties het kan helpen om ChatGPT in te schakelen voor je gezondheidsdoelen.

Specifieke recepten

Het is niet slim om voedingsadvies aan ChatGPT te vragen. De chatbot weet simpelweg te weinig over wat voor effect voeding op je lichaam heeft en kent jouw persoonlijke situatie niet. Heb je een professional ingeschakeld die je op maat gemaakt voedingsadvies heeft gegeven? Gebruik dit dan als leidraad voor jouw gezondheidsreis. Vervolgens kun je ChatGPT inschakelen om de details in te vullen. Moet je vandaag een recept met broccoli maken, bij voorkeur met vette vis en een specifieke hoeveelheid olie? Voer alle ingrediënten met hun specifieke hoeveelheden in bij ChatGPT en vraag om een recept. Je krijgt dan handige instructies om alles op een lekkere manier te bereiden.

Manieren om producten aan je voedingspatroon toe te voegen

Misschien krijg je de instructies om dagelijks een bepaald aantal gram groenten te eten of moet je een specifieke olie aan je dieet toevoegen. Wat voor instructies je ook krijgt, het is mogelijk om ChatGPT om verdere tips te vragen. Zo krijg je bijvoorbeeld een lijst met manieren om meer fruit te eten of alternatieven voor koolhydraten in je maaltijden. Zorg er wel voor dat je deze tips altijd goed naast je eigen eetplan legt. Er blijft een risico dat ChatGPT je adviezen geeft die helemaal niet bij jouw persoonlijke situatie passen.

Ideeën voor beweging

Beweging hoort een vast onderdeel van je dag te zijn, of dat nu een stukje wandelen of een bezoek aan de sportschool is. Natuurlijk krijg je van een specialist ook adviezen over manieren om beweging onderdeel te maken van je dagelijkse routine. Ook krijg je adviezen over wat voor soort beweging wenselijk is. Een half uur intensieve krachttraining? Of juist een uur conditietraining? Misschien zijn meerdere korte beweegmomentjes van een kwartier juist beter voor je. Aan de hand van die adviezen kun je ChatGPT inschakelen om tips te geven. Vraag om een mooie wandelroute in jouw regio of om een playlist voor een danswork-out. Zo kun je ChatGPT een deel van het denkwerk laten doen, terwijl je wel de adviezen van een specialist opvolgt.

Krijg onderbouwde voedingsadviezen bij Nederland Slank

Moderne technologie is ontzettend handig. Het helpt ons om de wereld beter te begrijpen en geeft ons meer inzichten en hulp wanneer het om gezondheid gaat, maar soms is die hulp helemaal niet zo behulpzaam als je zou denken.

Misschien wil je ChatGPT raadplegen als je een gezond voedingspatroon wilt samenstellen. Mogelijk heb je vragen over welke producten wel of niet gezond zijn. De chatbot geeft overtuigende antwoorden die klinken alsof ze door een expert zijn geschreven, maar schijn bedriegt. ChatGPT combineert allerlei bronnen en geeft zo informatie die foutief, ouderwets of veel te algemeen is om op te volgen.

Wil je je gezondheid echt serieus nemen? Dan is het belangrijk om het advies in te winnen van iemand die ook serieus kijkt naar wat je nodig hebt. Een chatbot kan dat niet, maar Nederland Slank kan dat wel. natuurgeneeskundige en de reguliere geneeskunde met “voeding als je medicijn”. We hebben bovendien ontzettend veel kennis over de vele werkingsmechanismen achter hoe voeding je lichaam, energieniveau en stemming beïnvloedt.

We weten ook dat er niet zoiets bestaat als een universeel voedingsadvies. Je lichaam is uniek, met zijn eigen hormoonhuishouding, bloedwaarden en eventuele gezondheidsproblemen. Daarom is het belangrijk om naar het totaalplaatje te kijken en daar een passend voedingsadvies voor samen te stellen. Ben je benieuwd naar onze persoonlijke aanpak? Plan dan een vrijblijvend consult in bij Nederland Slank.