Fibromyalgie en Voeding: Dieetadviezen voor klachtenverlichting

Fibromyalgie behandelen met voeding

Pijn

Dit is een geluidsopname met Pauline Benders, zij had last van fibromyalgie.

Pauline Benders

Fibromyalgie is een vorm van reuma. Deze vorm treft niet de gewrichten, maar de spieren en het bindweefsel. Fibromyalgie is een woord dat samengevoegd is uit drie griekse woorden: fybro (bindweefsel), myo (spier), algie (pijn). In het Nederlands wordt het ook wel spierreuma genoemd of weke delen reuma. Vrouwen hebben vaker last van fibromyalgie dan mannen. Totaal komt het voor bij ongeveer 2% van de volwassenen tussen 20 en 60 jaar.

In dit artikel bespreken we het volgende:

De klachten bij fibromyalgie
Fibromyalgie en overgewicht
De oorzaak van fibromyalgie
Onderzoek naar fibromyalgie
Fibromyalgie en voeding
Klachtenvermindering fibromyalgie

Wat zijn de klachten bij Fibromyalgie?

Bij fibromyalgie komen verschillende klachten voor. Het gaat onder andere gepaard met chronische pijn en stijfheid door het hele lichaam.

De meest gevoelige plekken bij deze aandoening zijn: de nek, de heupen, de schouders en de handen. De pijn straalt uiteindelijk uit naar de spieren in het gehele lichaam. Daarnaast wordt er ook vaak een tintelend of branderig gevoel in de ledematen ervaren. Naast pijn aan de spieren, hebben mensen met fibromyalgie ook last van: spijsverteringsklachten, huidklachten (zoals eczeem), droge ogen en droge mond. ’s Morgens worden deze klachten vaak het hevigst ervaren.

Bij veel patiënten wordt er een afwijking in het slaappatroon geconstateerd. Door de klachten hebben veel mensen last van een slechte nachtrust, waardoor ze naast de klachten ook nog eens oververmoeid kunnen raken. Dit zou kunnen leiden tot chronisch energiegebrek en uitputting.

Fibromyalgie en overgewicht

Het effect van pijn op glutamaat en overgewicht

Bij onder andere chronische stress, insulineresistentie en mensen die een psychisch trauma hebben meegemaakt, wordt in het lichaam het stofje glutamaat aangemaakt. Doordat glutamaat ervoor zorgt dat het beloningssysteem en het verzadigingssysteem niet meer goed werken, blijf je constant trek hebben. Daarbij veroorzaak glutamaat ook verschillende andere klachten, zoals;

Aanhoudende onrust
Piekeren
Toename van angsten
Stress
Problemen met inslapen of doorslapen
Chronische pijn in spieren en/of gewrichten

Om deze klachten in het lichaam even “in bedwang te houden”, gaan mensen vaak meer eten. Sommige mensen krijgen zelfs last van vreetbuien. Vooral producten als: suiker, smaakversterkers, zuivel en gluten worden dan ingenomen. Deze geven namelijk het effect om glutamaat in het lichaam te neutraliseren. Daarentegen duurt dat neutraliserende effect maar kort, waardoor men het eten steeds moeten herhalen. Het gevolg hiervan is overgewicht en soms zelf eetstoornissen. Ook het welbekende emotie-eten wordt veroorzaakt door een teveel aan glutamaat.

Wat is de oorzaak van fibromyalgie?

De exacte oorzaak van fibromyalgie is nog niet bekend.

Er wordt al ruim 40 jaar onderzoek gedaan naar de oorzaak van de aandoening, maar deze is na deze lange tijd nog steeds niet achterhaald. Deze ziekte is alleen zo ingewikkeld dat wetenschappers niet precies weten waar ze naar moeten zoeken. De exacte oorzaak van fibromyalgie is dus door onderzoekers nog niet achterhaald. De onderzoeksprogramma’s worden daarom ook erg breed opgezet. De wetenschappers letten tijdens de onderzoeken vooral op de verschillen tussen gezonde mensen en mensen met fibromyalgie. Wat zijn de zichtbare verschillen?

De fibromyalgie-patiënten hebben meestal een gezond uiterlijk en een normale bloedsuikerspiegel. Onderzoek toont geen afwijkingen aan in de spieren of het bindweefsel. In tegenstelling tot gezonde mensen, zijn mensen met fibromyalgie niet in staat om in een diepe slaap te raken. De zogeheten “deltagolven” (die zorgen voor het goede slaapstadium) worden verstoord door de “alfagolven” (die zorgen voor een wakende toestand). Door langdurig chronisch slaapgebrek, worden er in het lichaam te weinig groeihormonen aangemaakt. Dat terwijl deze groeihormonen in het lichaam een belangrijke functie hebben. Deze zijn namelijk belangrijk voor het herstel en onderhoud van het spieren en bindweefsel. Door deze verschillen zou de pijn en stijfheid van het lichaam veroorzaakt worden.

Onderzoek naar fibromyalgie

Volgens onderzoek ontstaat het chronische slaapgebrek door afwijkingen in neurotransmitters. Voorbeelden van neurotransmitters zijn endorfine, serotonine en GABA; Dit zijn stofjes die in de hersenen worden aangemaakt en die het lichaam vertellen wat ze moeten doen. Bij mensen met fibromyalgie is er sprake van een afwijkende productie van de neurotransmitters. Wanneer dit het geval is, kan het leiden tot een afwijkend slaappatroon, maar ook kan het de manier waarop het lichaam de pijn beheerst veranderen.

Verder heeft wetenschappelijk onderzoek aangetoond dat de oorzaak van fibromyalgie teruggevoerd kan worden op het disfunctioneren van het zenuwstelsel. Bij de aandoening fibromyalgie zou het immuunsysteem dus geen rol spelen.

Er is nog veel onderzoek nodig naar de aandoening, om de exacte oorzaak van fibromyalgie vast te stellen. Onder andere op basis van al deze bekende “aanknopingspunten” ofwel de bekende verschillen tussen gezonde mensen en mensen met fibromyalgie. Want het is niet zomaar reuma die de gewrichten treft, maar een vorm van reuma die de spieren en het bindweefsel treft.

Fibromyalgie en voeding

Ondanks de onduidelijkheid over de oorzaak van de aandoening, is er al enige ervaring opgedaan in de praktijk met de positieve effecten van een aangepast voedingspatroon met daarbij het gebruik van voedingssupplementen.

Het verschilt per persoon welke voedingsmiddelen en supplementen effectief werken als maatregelen tegen de aandoening. Dit hangt namelijk al van heel veel factoren. Verschillende testen geven aanwijzingen over welke individuele aanpassingen gemaakt moeten worden. Door middel van o.a. bloed-onderzoek kan er per individu vastgesteld worden welke voedingsmaatregelen effectief zijn voor het verminderen van de klachten.

Onderzoeksmogelijkheden

Hieronder staan een aantal onderzoeksmogelijkheden die zouden kunnen helpen bij de klachtenvermindering van fibromyalgie.

Darmflora- en slijmvliezenonderzoek

Gewrichtsontstekingen, spierklachten en pijn kunnen opgevlamd worden, wanneer er een verstoring is van de darmflora en darmslijmvliesbarrièrefunctie. Uit onderzoek is gebleken dat bij 90-100% van de mensen met fibromyalgie, een dunne darmdysbiose (verstoring van de darmflora) voorkomt. Ook bleek dat de ernst van de klachten samenhing met de mate van de bacteriële groei. (Bron 1)

Tryptofaan en serotonine

Bepaalde schadelijke darmbacteriën (zoals de E. coli, Proteus vulgaris en bacteroïden), produceren tryptofanase. Dit is een enzym dat tryptofaan afbreekt. Door deze afbraak is er minder tryptofaan beschikbaar, waardoor er tekorten aan serotonine en melatonine kunnen ontstaan. Serotonine en melatonine zijn hormonen die een belangrijke rol spelen bij het verminderen van: angst, depressie, pijnstilling en regulatie van het slaap-waakritme.

Er is gebleken dat de spiegels van zowel tryptofaan, serotonine en melatonine lager zijn (tot 31% minder) bij mensen met fibromyalgie dan bij gezonde mensen.

Vetgebruik?

Onze voeding die het lichaam binnenkomt, moet natuurlijk verwerkt worden. De spijsvertering wordt belast wanneer er te veel vet gebruikt wordt in onze voeding. Ook goede vetten kunnen de vertering belasten. Wanneer er vetrijke voeding binnenkomt, kost het voor het lichaam meer moeite om dit te verwerken. Het lichaam moet namelijk extra gal en pancreas-sap aanmaken om het vet weg te werken. Wanneer het wegwerken van het vet niet voldoende lukt, blijven er vetresten in de dikke darm achter. Deze vetresten worden door de dikke-darmbacteriën (zoals de Clostridium), omgezet in gifstoffen. Deze gifstoffen tasten het darmslijmvlies aan, waardoor de weerstand van het darmslijmvlies en de opnamecapaciteit van nutriënten daalt. Daarbij zorgt een vetrijke maaltijd ook voor een tragere maagontlediging. Wanneer dit te traag gaat, kan dit veel ongemak veroorzaken, zoals;

Opgeblazen gevoel
Oprispingen
Ontlastingsproblemen: brijachtige ontlasting of verstopping

Er zijn verschillende voedingsfactoren die herkend zijn als risicofactoren voor het optreden van laaggradige ontstekingsreacties. Voorbeelden hiervan zijn: overmatig vetgebruik en toename van lipo-polysacchariden (LPS). (Bron: 2)

Lipopolysacchariden (LPS)

Zoals hierboven besproken, zijn lipopolysacchariden (LPS) stoffen die erg effectief zijn in het opwekken van ontstekingsreacties. Lipopolysacchariden zijn bestanddelen van de celwand van Gram-negatieve bacteriën. Deze lipopolysacchariden komen vrij wanneer deze micro-organismen (de bacteriën) afsterven.

LPS verspreidt zich via de circulatie in het gehele lichaam. Daarom kan het op verschillende plaatsen macrofagen in de weefsels aanzetten tot de productie van ontstekingsbevorderende stoffen. Het gevolg is een laaggradige ontstekingsreactie.

Meer Gram-negatieve soorten, zorgen voor meer LPS in de darminhoud. Hierdoor is er meer kans op laaggradige ontstekingsreacties. Een hogere vetinname zorgt ook voor meer opname van LPS in het lichaam. Ook zorgt een hoge vetconsumptie voor belasting aan de gal/lever en de lipase (vetsplitsend enzym) van de pancreas.

Voeding:

Evenwichtige voeding zorgt voor een goede darmflora. Goede darmflora zal leiden tot een verminderde doorlaatbaarheid van het darmslijmvlies, waardoor er minder blootstelling van het lichaam aan LPS zal optreden. Minder blootstelling van het lichaam aan LPS, zal leiden tot minder ontstekingsreacties.

Vitamines- en mineralen

apple-5846664_640

Vitamines en mineralen zijn belangrijk voor/bij verschillende processen in het lichaam. Er zijn verschillende vitamines en mineralen van belang voor het wegvangen van ontstekingen, een goede energievoorziening van de spieren en oxidatieve stress, zoals;

Vitamine B1, B6, B12, foliumzuur, homocysteine (marker vitamin B- status)
Vitamine D, vitamine E
Ferritine (ijzervoorraad), zink, selenium

Een van de mogelijke oorzaken van de chronische vermoeidheid bij fibromyalgie, ligt in de energieproductie in de cel. Hierbij speelt de voedingsstof carnitine een belangrijke rol. Carnitine wordt door het lichaam zelf aangemaakt. Mensen met een chronische vermoeidheid hebben totaal een lagere concentratie aan carnitine, dan gezonde mensen hebben.

Uit onderzoek is gebleken dat er bij fibromyalgie vaak tekorten aan ijzer, vitamine B12 en vitamine D voorkomen. Vitamine D is belangrijk voor het lichaam, dankzij zijn rol bij het regelen van de immuniteit en ontstekingsprocessen. Ook speelt vitamine D een belangrijke rol bij laaggradige ontstekingsprocessen. Lage vitamine D-spiegels gaan gepaard met hogere hoeveelheden CRP in het bloed. Toediening van extra vitamine D laat de concentratie CRP dalen.

Op dit gebied is er onlangs een nieuwe ontdekking gedaan; Vitamine D is in staat om de vorming van ontstekingsbevorderende stoffen door witte bloedcellen, door blootstelling aan LPS, te verminderen. Per dag zal een standaard-inname van 2000 IU voor veel mensen voldoende zijn, maar het is toch aan te bevelen om de vitamine D-status te controleren door middel van bloedonderzoek. (Bron 3)

Overige nutriënten onderzoek

mandarins-2

Naast de vitaminen en mineralen die hierboven besproken zijn, zijn er voor een goede energievoorziening van de spieren en het wegvangen van ontstekingen ook verschillende andere nutriënten belangrijk, zoals;

Carnitine
Co-enzym Q10

Waardes van deze nutriënten kunnen via bloedonderzoek, onderzocht worden.

Een van de mogelijke oorzaken van de chronische vermoeidheid bij fibromyalgie, ligt in de energieproductie in de cel. Hierbij speelt de voedingsstof carnitine een belangrijke rol. Carnitine wordt door het lichaam zelf aangemaakt. Door onderzoekers werd ontdekt dat mensen met een chronische vermoeidheid totaal vaak een lagere concentratie aan carnitine hebben dan gezonde mensen. Deze verlaagde concentratie wordt waarschijnlijk mede-veroorzaakt door een slecht werkend enzym. (Bron 4)

Onderzoeken naar voedselovergevoeligheid

Er komen bij fibromyalgie regelmatig voedselovergevoeligheden voor. Deze verhogen de doorlaatbaarheid van de darmwand en wakkeren de ontstekingsreacties aan, waardoor de pijn versterkt wordt. Hieronder staan voorbeelden van de meest voorkomende overgevoeligheden;

Gluten
Tarwe
Melkproducten
Eieren
Noten
Pinda
Soja

Wanneer iemand een voedselovergevoeligheid heeft, reageert het lichaam zodanig op bepaalde voedingsstoffen, dat het functioneren van het lichaam verstoord raakt. Dit gaat dan vooral over cellulaire processen die verbonden zijn met de spijsvertering. Het kan ook voorkomen dat bepaalde voedingsstoffen niet worden herkend, waardoor er een lichaamsreactie ontstaat die de lichaamssamenhang verbreekt. In de darmwand kan dit zorgen voor een ontsteking, ook wel een lekkende darm syndroom. Dit wil zeggen dat de darmwand ‘lek’ wordt voor bepaalde stoffen die het lichaam niet kent, waardoor vreemde stoffen het lichaam makkelijk binnen kunnen komen, wat ervoor kan zorgen dat er een ontsteking komt.

gezonde voeding-3

Essentiële vetzuren onderzoek

De ontstekingsreactie kan verminderd worden door voldoende inname van essentiële vetzuren (vooral omega 3 en GLA).

Door middel van bloedonderzoek kan de behoefte aan essentiële vetzuren vastgesteld worden. Hiervoor zijn 2 mogelijkheden:

Eenvoudig onderzoek: een vingerprik (voor omega 3)
Uitgebreid onderzoek: normale prik (essentiële vetzurentest)

Interventiestudies laten positieve effecten zien van een dieet dat rijk is aan het plantaardige omega-3 vetzuur alfa-linoleenzuur (ALA). Zo’n voedingspatroon leidde tot een significante daling van de concentraties van CRP en andere markers voor ontstekingsreacties in het bloed. (Bron 5)

Oxidatieve stress en Nitrosatieve stress

People

De klachten ontstaan bij fibromyalgie meestal na het doormaken van een stressfactor voor het lichaam, zoals;

Een virale of bacteriële infectie
Lichamelijk trauma (operatie, val, auto-ongeluk)
Ernstige mentale stress
Een auto-immuunziekte

Als reactie op deze stressfactor(en) maakt het lichaam reactieve zuurstof- en/of stikstofverbindingen aan. Dit veroorzaakt oxidatieve stress, of nitrosatieve stress. De behoefte aan medicinale hoeveelheden antioxidanten en nitrostressverlagers, wordt bepaald door de mate van de oxidatieve stress.

De mitochondriën (energiefabrieken) in de spieren worden beschadigd bij een verhoogd niveau van oxidatieve stress. Hierdoor kunnen de mitochondriën minder energie produceren. De spieren verzuren bij een tekort aan energie, dat verzuren veroorzaakt de pijn en stijfheid.

Er worden te veel stikstofverbindingen geproduceerd bij nitrosatieve stress; Deze stikstofverbindingen verhogen de oxidatieve stress, wat weer zorgt voor beschadiging van de mitochondriën. Ook activeren deze stikstofverbindingen de NMDA-receptor van zenuwcellen. Hierdoor kunnen er verschillende klachten ontstaan, zoals;

Verhoogde pijngevoeligheid
Zenuwpijn
Onrust
Concentratieproblemen
Verhoogde stressgevoeligheid
Slaapproblemen
Rusteloze benen
Overgevoeligheid voor prikkels in het algemeen (geluid, licht, geur, stress etc.)

Wat kan Nederland Slank betekenen?

Voeding, ook wel eten en drinken, is een dagelijks terugkerende activiteit. Daarom is het belangrijk dat er geen ‘verkeerde’ voeding wordt genomen, aangezien dit dan een terugkerende belasting is. Op basis van verstoorde immuunreacties, zijn veel chronische ziekten te verklaren.

Om een duidelijk beeld te krijgen van iemands voedingsconditie (voedingsstatus), kunnen er verschillende onderzoeksmethoden gebruikt worden. De voedingsmaatregelen en voedingssupplementen die effectief zijn voor het lichaam, hangen af van verschillende factoren. Er kunnen verschillende soorten tests uitgevoerd worden, om te kijken welke aanpassingen er nodig zijn. Dit is dus per persoon verschillend.

Na onderzoek geeft een orthomoleculair klinisch werkende natuurdiëtist mogelijkheden aan om dit verantwoord te verbeteren. Dit wordt gedaan aan de hand van bloedonderzoek, waarna de orthomoleculair therapeut dieetadviezen op maat geeft. Ieder mens is verschillend, daarom is ook ieder plan verschillend.

Dus kamp jij al lange tijd met fibromyalgie klachten en wil je daar op een natuurlijke wijze graag wat aan doen? Neem dan contact op met Nederland Slank en ga aan de slag met je leefstijl!