Zijn tomaten gezond?
Tomaten behoren tot de populairste groenten in Nederland. De gemiddelde Nederlander eet bijna elke dag wel tomaat: Stukjes tomaat door de salade, tomatensoep, een plakje tomaat op een broodje gezond en die lekkere pastasaus op basis van tomaat.
Velen zullen nu denken, tomaat is erg lekker en ook nog eens hartstikke gezond, dus wat is het probleem? Maar is dat wel echt zo? Is tomaat wel echt zo gezond als men denkt? Hoeveel kwaad kan zo’n dagelijkse tomaat?
Benieuwd naar wetenschappelijke onderbouwing?
Wil jij weten hoe je je gezondheid echt ondersteunt, vraag dan een gratis consult aan.
De gezonde kant van een tomaat
Tomaten hebben eigenlijk twee kanten. Aan de ene kant is tomaat erg gezond en zit het vol met vitaminen en mineralen. Tomaten bevatten vitaminen en mineralen zoals vitamine C, zink, calcium en ijzer.
Daarnaast bevatten tomaten ook nog een antioxidant genaamd lycopeen. Deze stof heeft een bewezen werking tegen kanker. Let op! Dit betekent niet dat tomaten kanker kunnen genezen!
Des te roder een tomaat is, des te meer lycopeen er in de tomaat zit. Een mooie rode tomaat is dus veel gezonder dan een gele of zelfs een groene tomaat, maar daar lees je later meer over.
De ongezonde kant van de tomaat
Aan de andere kant heeft de tomaat ook een ongezonde kant. Hieronder lees je meer over de ongezonde kant van de tomaat:
Anti nutriënten
De natuur biedt ons veel voedingsmiddelen. De meeste hiervan zijn erg voedend en gezond. Maar de natuur kent ook voedingsmiddelen die helemaal niet zo voedend zijn, sterker nog, er zijn behoorlijk wat ‘gezonde’ voedingsmiddelen die juist schadelijk zijn voor ons lichaam. Deze ‘gezonde’ voedingsmiddelen bevatten namelijk de zogenoemde anti-nutriënten (ofwel anti-voedingsstoffen) die ons lichaam belasten.
Er bestaan vele verschillende anti-nutriënten, maar één van de anti-nutriënten die het meest voorkomen in onze dagelijkse voeding zijn lectines en saponinen. Niet iedereen heeft er heel erg last van, maar als je beschermingslaagje in je darmen te dun is, wel. En dat is best vaak.
Anti-nutriënten kunnen het lastig maken om vitaminen en mineralen op te nemen. Deze anti-nutriënten binden zich vast aan voedingsstoffen zoals ijzer of zink. Dit zorgt ervoor dat deze stoffen lastig tot niet opgenomen kunnen worden. Als je veel anti-nutriënten binnenkrijgt, is de kans groter dat je een tekort aan een bepaalde voedingsstof krijgt.
Gelukkig is dit een probleem dat erg makkelijk op te lossen is. Door voldoende variatie in je dieet te implementeren, voorkom je dat je ergens een tekort aan krijgt.
Saponinen als anti-nutriënt
Saponinen komen vooral voor in voedingsmiddelen van de zogenaamde ‘nachtschade’: paprika, tomaat, aubergine, aardappel, maar saponinen zitten ook in peulvruchten en granen (ook wel moderne landbouwproducten). Het woord ‘saponine’ komt van het Latijnse woord voor zeep: ‘sapo’. Saponinen hebben zeepachtige eigenschappen, zoals schuimvorming. Denk maar aan het schuim dat ontstaat bij het maken van verse tomatensoep.
Saponinen en de darmen
Saponinen die loskomen in ons lichaam hebben een schadelijk effect op de darmwand. De darmcellen worden geprikkeld/geïrriteerd, waardoor ze gemakkelijker stoffen doorlaten. De darmwand wordt hierdoor verhoogd doorlaatbaar en de kans dat er dus slechte stoffen ons lichaam/de bloedbaan binnen komen is veel groter. Saponinen kunnen daarom ook wel beschouwd worden als één van de belangrijkste oorzaken voor de ontwikkeling van laaggradige ontstekingsprocessen via onder andere verhoging van de doorlaatbaarheid van de darm (leaky gut syndrome).
Wil jij weten hoe je je gezondheid echt ondersteunt, vraag dan een gratis consult aan.
Het zit namelijk zo: Zodra er stoffen ons lichaam binnenkomen die niet verteerd zijn of niet binnen hadden mogen komen, wordt ons immuunsysteem geactiveerd. Bij elke hap anti-nutriënten wordt het immuunsysteem dus geactiveerd. Chronische activatie van het immuunsysteem kan leiden tot chronische ‘laaggradige’ ontstekingen.
Echter, je merkt hier niet gelijk iets van. Anti-nutriënten leiden vaak pas op de lange termijn tot klachten en ziekten. De volgende klachten/ziekten zijn vaak het gevolg van de inname van anti-nutriënten op de lange termijn: hoofdpijnen, vermoeidheid, maag-en darmklachten (Crohn, PDS), allergieën, ontstekingen, gewrichtsklachten en eental aan spijsverteringsklachten, zoals diarree en obstipatie.
Let op! Dit is alleen het geval als je voor een lange tijd in aanraking komt met grote hoeveelheden anti-nutriënten. Normale porties op dagelijkse of wekelijkse basis kunnen geen kwaad. Maar de combinatie met stress kan het stukken erger maken.
Rijpe tomaten vs. onrijpe tomaten
In onderstaande tabel kun je zien hoeveel saponinen er zitten in tomaten. Er zit een groot verschil in de hoeveelheid saponinen in onrijpe en rijpe tomaten. Een onrijpe tomaat bevat ontzettend veel saponinen en een rijpe tomaat bijna niets.
Zo'n rijping zorgt er namelijk voor dat bijna alle saponinen in een tomaat onschadelijk worden gemaakt. Zijn tomaten gezond? Een rijpe tomaat is wel gezond en een onrijpe tomaat niet!
Wil jij weten hoe je je gezondheid echt ondersteunt, vraag dan een gratis consult aan.
De tomaten uit de winkel of van de groenteboer zitten vaak ook boordevol saponinen. Dit omdat de tomaten niet zongerijpt zijn. In het proces van massaproductie worden tomaten vaak onrijp geoogst, omdat ze nog dagen onderweg zijn naar de supermarkt/groenteboer. Dit maakt de tomaten in Nederland minder gezond! Haal je echter de tomaten rijp uit eigen tuin, dan zijn ze gezonder.
Hoe gezond zijn tomaten?
Hoe gezond zijn tomaten? Het antwoord hier luidt: de meeste voedingsmiddelen zijn niet of alleen of gezond of ongezond. Het is daarom ook niet per se de bedoeling om ‘slechte’ voedingsmiddelen in het geheel te vermijden. Dat wordt namelijk erg lastig. Daarnaast zou je per ongeluk erg eenzijdig kunnen gaan eten en ook dat is natuurlijk niet goed. Het is beter om te variëren, ons lichaam kan namelijk meestal wel overweg met kleine doseringen anti-nutriënten.
Kortom, tomaten zijn gezond, zolang je ze met mate eet.
Wil jij weten hoe je met een gevarieerde voeding je lichaam gezond en sterk houdt? Vraag dan nu een gratis consult aan!
Referenties
