Alles wat je moet weten over progesteron
Je lichaam heeft hormonen nodig om allerlei natuurlijke processen te regelen. Het is daarbij belangrijk dat de verschillende hormonen goed in balans zijn, zodat je lichaam kan functioneren hoe het hoort. Een van de hormonen die je lichaam nodig heeft is progesteron. Maar wat is precies de functie van dit stofje en wat gebeurt er wanneer je progesteronspiegel niet in balans is? Nederland Slank legt het uit en geeft je tips voor een gezond progesteronniveau.
In dit artikel lees je over de volgende onderwerpen:
Hoe kun je je progesteronniveau in balans houden?
Vind balans met Nederland Slank
Wat is progesteron?
Progesteron is een geslachtshormoon. Het is een vrouwelijk hormoon dat samen met oestrogeen verantwoordelijk is voor verschillende processen rondom vruchtbaarheid en ontwikkeling in de pubertijd. Het stofje wordt aangemaakt in de eierstokken, specifiek in het gele lichaam. Dit is een onderdeel in je eierstokken dat na iedere eisprong gevormd wordt. Na de menstruatie verdwijnt het weer en maakt het even geen hormonen aan, waarna het weer terugkeert na de eisprong. Je lichaam maakt dus niet constant progesteron aan.
Het hormoon is vooral belangrijk voor vrouwen, maar ook mannen maken progesteron aan. De functies van het hormoon zijn dan iets anders, maar hebben ook met de vruchtbaarheid te maken. Het verschil is dat progesteron bij mannen niet in pieken en dalen wordt aangemaakt, maar constant aanwezig is in het lichaam. Het is bovendien niet het belangrijkste geslachtshormoon voor mannen. Zij hebben voornamelijk testosteron nodig om zich gezond te ontwikkelen en vruchtbaar te blijven.
De belangrijkste functies van progesteron
Progesteron wordt vooral in verband gebracht met de vruchtbaarheid van vrouwen. Het speelt dus een belangrijke rol in de menstruatiecyclus en in zwangerschappen. Daarnaast heeft het invloed op je emoties. Wij zetten de belangrijkste functies voor je op een rij.
Het lichaam voorbereiden op zwangerschap
Na de eisprong maakt je lichaam progesteron aan om zich voor te bereiden op een mogelijke zwangerschap. Het hormoon zorgt ervoor dat het baarmoederslijmvlies zich goed ontwikkelt. Het is ook verantwoordelijk voor de aanleg van nieuwe bloedvaten. Dat wordt al bij voorbaat gedaan, zodat een bevrucht eitje zich makkelijk kan nestelen en meteen van een goede bloedtoevoer kan genieten.
Word je niet zwanger na je eisprong? Dan zal het gele lichaam in je eierstokken weer verdwijnen en de aanmaak van progesteron dalen. Hierdoor wordt het baarmoederslijmvlies dunner en zwakker, wat uiteindelijk voor een menstruatie zorgt.
Een zwangerschap ondersteunen
Na een eisprong kan het ook gebeuren dat een eitje wel bevrucht wordt. Dat zorgt ervoor dat je lichaam meer progesteron gaat aanmaken. Het gele lichaam blijft intact en zorgt er de rest van de zwangerschap voor dat je progesteronniveau hoog is. Het hormoon zorgt ervoor dat het baarmoederslijmvlies goed doorbloed is, waardoor het eitje kan groeien en voedingsstoffen binnenkrijgt. De placenta begint zich nu ook te ontwikkelen en maakt ook progesteron aan.
Wanneer de placenta volledig ontwikkeld is, is dit de belangrijkste bron van progesteron. Doordat je veel van dit hormoon aanmaakt tijdens de zwangerschap, weet je lichaam dat er geen extra eitjes moeten worden vrijgegeven. Het zorgt er dus ook voor dat je menstruatiecyclus stopt wanneer je zwanger bent.
Je emoties reguleren
Progesteron heeft ook invloed op je emoties. Het hormoon werkt kalmerend. Het maakt je ontspannen, zorgt ervoor dat je makkelijker tot rust komt en kan er zelfs voor zorgen dat je slaperig wordt. Zo probeert het hormoon je lichaam voor te bereiden op een eventuele zwangerschap, waarbij je je energie bewaart voor het eitje dat moet gaan groeien. Tegelijkertijd zorgt het ervoor dat je libido tijdelijk afneemt. Je voelt je ook sneller tevreden en verzadigd. Dat verklaart waarom sommige vrouwen zich op hun best voelen in de periode tussen hun eisprong en menstruatie.
Een hoge progesteronspiegel
Normaal gesproken is je progesteronspiegel alleen hoog tijdens een zwangerschap of in de periode na je eisprong. Toch kan het gebeuren dat je lichaam langere tijd veel progesteron aanmaakt, terwijl dat eigenlijk niet zou moeten. Hoe is dit mogelijk en hoe herken je een hoog progesteronniveau? Wij leggen het je uit.
Oorzaken
De oorzaken van een hoge progesteronspiegel kunnen erg divers zijn, van relatief onschuldig tot zeer ernstig. Dit zijn de belangrijkste oorzaken:
Cysten op de eierstokken
Normaal gesproken horen je eierstokken eitjes te laten rijpen en deze bij de eisprong los te laten. De plek waar het eitje gerijpt werd moet dan krimpen en zich weer sluiten. Soms gebeurt dat niet goed, waardoor de holte van het eitje zich vult met vocht of bloed. Dit maakt het een cyste. De cyste produceert vervolgens hormonen als progesteron en oestrogeen. Heb je regelmatig last van deze cysten? Dan kan dit voor een erg hoge progesteronspiegel zorgen.
Storing in de bijnieren
Je eierstokken zijn de belangrijkste bron van progesteron, maar ook in je bijnieren kan dit hormoon worden aangemaakt. Is de werking van de bijnieren niet optimaal, bijvoorbeeld wegens stress of ziekte? Dan kan dit ervoor zorgen dat ze veel meer van een bepaald hormoon aanmaken. Zo kan een hoge progesteronspiegel soms verklaard worden door een storing in de bijnieren. Bij sommige mensen is dit een aangeboren probleem, maar het kan ook ontstaan door extreme stress of vormen van kanker.
Eierstokkanker
Helaas is het ook mogelijk om kanker in de eierstokken te ontwikkelen. De groei van kankercellen kan de werking van de eierstokken verstoren. Dit kan verschillende gevolgen hebben, waaronder de aanmaak van veel progesteron. Doordat je lichaam lange tijd veel progesteron aanmaakt, kan dit op de lange termijn voor ernstige klachten zorgen.
Symptomen
Een hoog progesteronniveau kan op allerlei manieren ontstaan, maar hoe herken je het probleem? Het gaat vaak gepaard met symptomen die veel lijken op menstruatie- of zwangerschapsklachten. Daarom wordt een hoge progesteronspiegel niet snel herkend. Heb je langere tijd last van de volgende symptomen en ben je niet zwanger? Dan kan dat wijzen op een hoog progesteronniveau:
- Gezwollen borsten
- Pijnlijke borsten
- Een opgeblazen gevoel
- Mentale spanning
- Makkelijk prikkelbaar zijn
- Vermoeidheid
- Neerslachtigheid
- Een laag libido
- Gewichtstoename
Een lage progesteronspiegel
Het is ook mogelijk dat je lichaam te weinig progesteron aanmaakt. Dit heeft vaak meer invloed op je vruchtbaarheid en kan het dus moeilijker maken om zwanger te worden. Het heeft ook invloed op je menstruatiecyclus. Daarom is het belangrijk om een laag progesteronniveau te herkennen. Wij leggen uit wat de mogelijke oorzaken zijn en welke symptomen erbij horen.
Oorzaken
Omdat een lage progesteronspiegel veel invloed heeft op je vruchtbaarheid, is het belangrijk om te weten wat het veroorzaakt. Dit zijn een aantal bekende oorzaken:
Anovulatie
Normaal gesproken rijpt er iedere menstruatiecyclus minstens één eitje. Dit eitje wordt losgelaten tijdens de ovulatie, waarna je lichaam progesteron aanmaakt. Soms gebeurt dat niet zoals het hoort. Zo kan het zijn dat je een cyclus hebt met anovulatie. Je lichaam rijpt dan geen eitje en er vindt geen eisprong plaats. Hierdoor wordt er ook geen progesteron aangemaakt. Dit kan verschillende oorzaken hebben, van het gebruik van anticonceptie tot PCOS.
Hypothyreoïdie
Hypothyreoïdie is een probleem met de schildklier. Je schildklier maakt dan te weinig schildklierhormoon aan, waardoor hij traag gaat werken. Dat heeft op allerlei verschillende manieren invloed op je lichaam en kan ook de aanmaak van progesteron belemmeren. Je schildklier is namelijk verantwoordelijk voor de aanmaak van veel verschillende soorten hormonen. Werkt deze minder goed? Dan kan dit voor een lage progesteronspiegel zorgen.
Hoog cortisolniveau
Cortisol wordt ook wel het stresshormoon genoemd. Het wordt door je lichaam aangemaakt wanneer je angst of stress ervaart. Zit je in een periode waarin je langdurig veel stress ervaart? Dan stijgt je cortisolniveau ook aanzienlijk. Doordat je lichaam veel van dit hormoon aanmaakt, heeft het minder aandacht voor andere hormonen. Hierdoor kan het zijn dat je weinig tot geen progesteron aanmaakt.
Hyperprolactinemie
Bij de aandoening hyperprolactinemie maakt je lichaam veel van het hormoon prolactine aan. Dit hormoon is normaal gesproken verantwoordelijk voor de ontwikkeling van borstklierweefsel en de aanmaak van melkproductie. Het kan gebeuren dat de aanmaak van dit hormoon verstoord is, waardoor er veel te veel prolactine in je bloed zit. Dit onderdrukt de aanmaak van progesteron, wat uiteindelijk ook invloed heeft op je vruchtbaarheid.
Laag cholesterol
Je hoort vaak over te hoog cholesterol en hoe dit schadelijk kan zijn voor je hart- en bloedvaten, maar het is ook mogelijk om een te laag cholesterol te hebben. Dat verstoort de aanmaakt van progesteron. Je lichaam heeft namelijk cholesterol nodig om progesteron aan te kunnen maken. Is je cholesterolniveau dus niet in balans, dan heeft dat ook invloed op je progesteronniveau.
Symptomen
Net als bij een te hoog progesteronniveau kun je bij een lage progesteronspiegel verschillende klachten hebben. Dit zijn de belangrijkste symptomen:
- Een uitblijvende of onregelmatige menstruatie
- Sterke stemmingswisselingen
- Een angstig gevoel
- Neerslachtigheid
- Hoofdpijn en migraine
- Miskramen
Hoe kun je je progesteronniveau in balans houden?
Het is duidelijk dat progesteron een ontzettend belangrijk hormoon is voor vrouwen. Een disbalans kan voor allerlei vervelende klachten zorgen, maar het ook moeilijker maken om zwanger te worden. Daarom is het belangrijk om je progesteronniveau in balans te houden. Er zijn een aantal manieren waarop je dat doet.
Gezond eten
Voedingsmiddelen bevatten geen progesteron, maar ze kunnen wel invloed hebben op de manier waarop je lichaam dit hormoon aanmaakt. Daarom is het belangrijk om gezond en gevarieerd te eten, waarbij je je lichaam alle bouwstoffen geeft om genoeg van dit belangrijke hormoon aan te maken. Er wordt gedacht dat er een aantal voedingsstoffen zijn die de productie van progesteron stimuleren.
Vitamine B6
Vitamine B6 is vooral belangrijk voor een gezonde leverfunctie. De lever is deels verantwoordelijk voor de aanmaak van hormonen, dus het is belangrijk om deze gezond te houden. Producten die veel vitamine B6 bevatten zijn:
- Kikkererwten
- Tonijn
- Spinazie
- Bananen
- Aardappelen
- Mager rood vlees
Zink
Ook zink wordt in verband gebracht met de aanmaak van progesteron. Het is ook een belangrijke stof voor de ontwikkeling van een gezonde zwangerschap. Je haalt veel zink uit de volgende voedingsmiddelen:
- Cashewnoten
- Amandelen
- Kikkererwten
- Kidneybonen
- Schaaldieren
Stress verlagen
Veel stress kan ervoor zorgen dat je lichaam te weinig progesteron aanmaakt. Dit is ook een van de redenen waarom je je menstruatie kunt missen wanneer je lange tijd veel stress ervaart. Het is daarom belangrijk om goed om te leren gaan met stress. Probeer oplossingen te vinden voor stressvolle factoren in je leven, zoals een hoge werkdruk. Daarnaast kan meditatie helpen, net als het opschrijven van je gedachten of regelmatig sporten.
Genoeg slapen
Slaap is je beste vriend. Je lichaam heeft voldoende slaap nodig om echt tot rust te komen. Zo kan je stressniveau dalen, maar blijven je hormonen ook in balans. Het wordt aangeraden om gemiddeld 7 tot 9 uur slaap per nacht te krijgen.
Helaas slapen de meeste mensen aanzienlijk minder, vooral wanneer ze een druk schema hebben. Daarom is het belangrijk om slaap een belangrijk onderdeel van je routine te maken. Ga op vaste tijden naar bed, gebruik geen schermen in het uur voordat je gaat slapen en neem de tijd om echt tot rust te komen.
Blijf op een gezond gewicht
Een belangrijke veroorzaker van laag progesteron is overgewicht. Vet is namelijk verantwoordelijk voor de aanmaak van oestrogeen. Dit is een ander vrouwelijk geslachtshormoon dat je nodig hebt voor een gezonde cyclus.
Maak je te veel oestrogeen aan? Dan kan dit de aanmaak van progesteron verstoren. Daarom is het belangrijk om een gezond gewicht te behouden wanneer je progesteronniveau niet in balans is. Probeer af te vallen door gezond te eten en meer te bewegen.
Vind balans met Nederland Slank
De hormoonhuishouding van je lichaam is ontzettend complex. Alles moet goed in balans zijn om optimaal te werken. Is er geen balans? Dan kan dit voor allerlei vervelende klachten zorgen. Progesteron is vooral een belangrijk hormoon dat invloed heeft op je menstruatie en zwangerschap.
Heb je moeite met zwanger worden of ervaar je veel klachten rondom je menstruatie? Dan kan dat op een verstoring van je progesteronniveau wijzen. Het is dan belangrijk om de balans weer terug te vinden en je lichaam alle bouwstoffen te geven om weer gezond te functioneren. Nederland Slank helpt je daarbij.
Bij Nederland Slank werken we vanuit de orthomoleculaire voedingsleer. Hierbij zien we voeding als een belangrijk medicijn voor je lichaam. Het helpt om je gezond en fit te voelen en kan je hormonen in balans brengen. We kijken altijd naar de problemen die jij ervaart en onderzoeken waar deze vandaan komen.
Maak je te veel of juist te weinig progesteron aan? Dan stellen wij een op maat gemaakt voedingsschema op dat je daarbij helpt. Zo zorg je op een volledig natuurlijke manier voor balans en geef je je lichaam precies wat het nodig heeft. Ben je benieuwd naar onze werkwijze en wil je graag meer weten? Neem dan contact met ons op en plan een gratis consult in.