Is roggebrood gezond?
Brood komt in allerlei soorten en maten. Roggebrood is een populaire variatie die vaak als een gezond alternatief wordt gezien, maar hoe zit dat precies? Is roggebrood wel zo gezond als het lijkt en wat zit er nou precies in dit brood? Nederland Slank vertelt je alles wat je moet weten over roggebrood.
We bespreken het volgende:
Wat is roggebrood?
Roggebrood wordt gemaakt van rogge. Dit is een graan dat veel op tarwe lijkt, maar net een andere smaak heeft. Wanneer je het graan tot een meel maalt, heeft het een donkerdere kleur dan tarwe. De smaak is ook zwaarder en donkerder, vaak met een aardachtige ondertoon. Dit is voor een deel te danken aan de hoge concentratie vezels in rogge. Het is hierdoor ook een volkoren product. Rogge wordt niet alleen gebruikt om brood mee te maken, want ook ontbijtkoek, whisky en bier zijn producten die met behulp van rogge gemaakt worden.
In tegenstelling tot andere broodsoorten heeft roggebrood geen harde korst. De structuur van het brood is overal gelijk. Dat heeft te maken met de manier waarop het brood gebakken wordt. Dit wordt niet in een gloeiend hete oven gedaan, maar juist in een oven met een lage temperatuur. Zo wordt het roggemeel langzaam gegaard en verdampt het vocht uit het deeg. Dit duurt, afhankelijk van het soort roggebrood, 2 tot 24 uur. Des te langer het roggebrood gegaard wordt, des te zoeter het zal smaken. De koolhydraten in het meel worden dan omgezet tot suiker.
Al eeuwenlang wordt roggebrood gegeten door mensen van over de hele wereld. Van oudsher hadden de rijkeren minder met dit brood. Zo waren het in de middeleeuwen vooral de arbeiders die roggebrood aten. Het brood was goedkoper dan brood op basis van tarwe, maar het zorgde ook voor de benodigde energie. Door de jaren heen werd roggebrood steeds meer gewaardeerd. Inmiddels is het een geliefd product voor iedereen die op zoek is naar gezondere manieren om brood te eten.
Verschillende soorten roggebrood
Niet ieder roggebrood is hetzelfde. In Nederland zijn er al verschillende variaties, die allemaal in verschillende regio's gemaakt worden. Het basisbestanddeel van deze broden is altijd rogge, maar de verhoudingen en het maakproces verschillen per streek. De meest bekende soorten in Nederland zijn Fries en Brabants roggebrood.
-
Fries roggebrood: wordt tot wel 15 uur lang gegaard en bevat geen gist. Dit brood bevat geen tarwemeel. Door de lange baktijd heeft dit brood een zoetere smaak en donkerdere kleur.
-
Brabants roggebrood: wordt tot 4 uur lang gegaard en met gist bereid. Bevat ook tarwebloem en heeft een neutrale smaak.
De gezondheidsvoordelen van roggebrood
Roggebrood wordt vaak in verband gebracht met verschillende gezondheidsvoordelen. Wij zetten de belangrijkste voordelen voor je op een rijtje.
Het is goed voor je hart
Rogge wordt in verband gebracht met een gezonder hart. Zo is onderzocht hoe het eten van roggebrood je cholesterolwaarden beïnvloedt. Tijdens dit onderzoek at de ene groep roggebrood, terwijl de andere groep brood gemaakt van tarwe at. Na vier weken bleek de cholesterolwaarde tot wel 14% gedaald te zijn bij de mensen die enkel roggebrood aten. Dit verschil was duidelijker meetbaar bij mannen.
Er wordt gedacht dat roggebrood dit effect heeft door de grote hoeveelheid vezels in het brood. Deze vezels worden langzaam afgebroken en vormen een gelachtige substantie in je verteringskanaal. Deze substantie verwijdert vervolgens resten cholesterol in je lichaam, waardoor je cholesterolwaarden dalen.
Dat is belangrijk, want cholesterol speelt een belangrijke rol in de gezondheid van je hart en bloedvaten. Een te hoog cholesterol kan aderverkalking veroorzaken. Je aderen worden hierdoor steeds smaller en smaller, wat uiteindelijk tot een hoge bloeddruk, bloedproppen of een hartinfarct kan leiden. Met behulp van roggebrood kan je het risico op deze gezondheidsproblemen dus verkleinen.
Roggebrood is goed voor je spijsvertering
Het is ontzettend vervelend wanneer je spijsvertering niet soepel verloopt. Dit kan voor klachten als een opgeblazen gevoel, winderigheid en obstipatie zorgen. Roggebrood is een goed voedingsmiddel om deze problemen mee te verhelpen. Ook dit voordeel is weer te danken aan de grote hoeveelheid vezels in dit brood. Vezels absorberen veel vocht en zorgen er daardoor voor dat je makkelijker naar het toilet kan.
Dat is niet het enige voordeel dat roggebrood kan bieden voor je spijsverteringskanaal. Het eten van veel vezels verlaagt het risico op darmkanker aanzienlijk. Wanneer je dagelijks 25 gram vezels binnenkrijgt, kan dit je risico op darmkanker tot wel 15% verlagen. Dat risico daalt nog eens met 10% voor elke 10 gram vezels die je dagelijks aan je dieet toevoegt. Daarom is het eten van roggebrood ook op de lange termijn een gezonde keuze.
Het stabiliseert je bloedsuikerspiegel
De vele vezels in roggebrood hebben nog een andere belangrijke functie. Ze zorgen er namelijk voor dat je lichaam koolhydraten en suikers minder snel opneemt. Hierdoor ontstaan er geen grote pieken in je bloedsuikerspiegel, maar blijft deze op een stabiel niveau. Dat is belangrijk, want zo krijgt je lichaam langdurig een gelijkmatige hoeveelheid energie. Je voelt je fitter, maar loopt ook minder risico om overgewicht, hart- en vaatziekten, diabetes of een verhoogde bloeddruk te ontwikkelen.
Tegelijkertijd bevat roggebrood een aantal belangrijke antioxidanten. Deze zorgen ervoor dat insuline en suiker minder snel in je bloedsomloop worden opgenomen. Ook dat draagt bij aan een gezondere bloedsuikerspiegel, waardoor je je zowel op korte als lange termijn gezonder voelt.
Het houdt je langer vol
Probeer je af te vallen of op gewicht te blijven? Dan kan het helpen om iedere dag roggebrood te eten. Uit onderzoek blijkt dat roggebrood ontzettend vullend is. Dat heeft verschillende oorzaken, zoals de vele vezels in het brood. Deze vezels absorberen veel vocht zodra ze in je maag terechtkomen. Hierdoor nemen ze letterlijk meer ruimte in beslag, waardoor je ook een voller gevoel hebt. De vezels worden bovendien langzaam afgebroken. Hierdoor voel je je langer voldaan en heb je minder snel de neiging om te veel te eten.
Ook het stabiliseren van de bloedsuikerspiegel draagt hieraan bij. Een stabiele bloedsuikerspiegel betekent dat je lichaam lange tijd precies voldoende energie binnenkrijgt. Eet je voeding die je bloedsuikerspiegel snel laat stijgen? Dan daalt het ook weer snel. Hierdoor krijg je energiedips, waardoor je uiteindelijk ook weer snel honger krijgt. Bij roggebrood speelt dit probleem niet. Dat maakt het makkelijker om gezonde keuzes te maken en alleen te eten wat je lichaam echt nodig heeft om gezond te blijven.
Het kan ontstekingen verminderen
Uit een recent onderzoek blijkt dat het eten van roggebrood de ontstekingswaarden in je lichaam kan laten dalen. Twee groepen mensen werden met elkaar vergeleken: een groep die witbrood in zijn voedingspatroon had en een groep die roggebrood at. Na twaalf weken werden de bloedwaarden van deze groepen met elkaar vergeleken. De groep die roggebrood at, bleek aanzienlijk lagere ontstekingswaarden te hebben. Dat kan ook op de lange termijn voordelen opleveren, want hoge ontstekingswaarden kunnen uiteindelijk tot ziektes als diabetes type 2 leiden.
Het bevat veel gezonde vitaminen en mineralen
Wanneer je roggebrood vergelijkt met tarwebrood, is het een veel gezondere keuze. Dat heeft niet alleen te maken met de vele vezels en trage koolhydraten. Roggemeel bevat namelijk tot wel 30% meer ijzer en twee keer zoveel kalium als witbrood. Mensen met bloedarmoede wordt dan ook aangeraden om roggebrood te eten. Dat is niet het enige, want ook de hoeveelheid vitaminen is een stuk groter in roggebrood. Zo bevat het tot wel twee keer zoveel vitamine B6 als brood op basis van tarwe. Deze vitamine is goed voor de weerstand en stimuleert een gezonde spijsvertering.
De nadelen van roggebrood
Het is duidelijk dat roggebrood verschillende gezondheidsvoordelen te bieden heeft, maar er kleven ook een aantal nadelen aan dit brood. Dit veroorzaakt vooral een probleem wanneer je te veel roggebrood eet of slecht op dit brood reageert.
Het bevat antinutriënten
Roggebrood bevat veel goede voedingsstoffen, maar het bevat ook antinutriënten. Dit zijn stoffen die de opname van bepaalde voedingsstoffen verstoren. Zo kan het eten van roggebrood voorkomen dat je lichaam zink en ijzer opneemt uit je maaltijd. Dit effect is wel alleen maar tijdelijk. Eet je dus maar af en toe roggebrood en zorg je verder voor een gevarieerd voedingspatroon? Dan hoef je je geen zorgen te maken over grote tekorten.
Het is rijk aan koolhydraten
Wanneer je een gezond voedingspatroon wilt volgen, is het beter om minder koolhydraten te eten. Koolhydraten zorgen namelijk voor een stijging in je bloedsuikerspiegel, waardoor je sneller honger krijgt en ook gezondheidsklachten kan ontwikkelen. Roggebrood bevat dan wel trage koolhydraten, die langzaam door je lichaam worden opgenomen, maar toch is dit niet de meest gezonde bron van energie. Zo bevatten veel groenten ook trage koolhydraten, veel vezels en verschillende vitaminen en mineralen. Roggebrood is daardoor niet de meest gezonde basis van een maaltijd.
Het kan je een opgeblazen gevoel geven
Iedereen reageert weer anders op voedsel. Waar sommige mensen grote hoeveelheden vezels nodig hebben voor een gezonde stoelgang, kunnen anderen juist klachten ontwikkelen. Zo kunnen de vezels in roggebrood juist weer te veel vocht opnemen, waardoor er obstipatie ontstaat. Dit gebeurt vooral bij mensen die al sneller last hebben van obstipatie of te weinig drinken. Merk je dat je klachten ontwikkelt? Dan is het beter om dit vezelrijke brood te laten staan.
Het past niet binnen een glutenvrij dieet
Mensen met coeliakie zijn allergisch voor gluten en krijgen daardoor heftige pijnklachten. Er zijn verschillende broodsoorten die wel binnen een glutenvrij dieet passen, zoals boekweitbrood of haverbrood. Er wordt soms gedacht dat roggebrood ook glutenvrij is, omdat het niet van tarwe gemaakt is. Toch is niets minder waar. Ook roggebrood bevat gluten en is daardoor niet geschikt voor mensen met een allergie of intolerantie voor gluten.
Het bevat mogelijk toegevoegde suikers
Doordat de smaak van rogge van nature heel donker en zwaar is, kiezen veel fabrikanten ervoor om suiker aan het brood toe te voegen. Dat maakt de smaak net iets lekkerder, maar maakt het brood meteen minder gezond. Zo kan het je bloedsuikerspiegel hoge pieken geven en ervoor zorgen dat je je minder snel verzadigd voelt. Toegevoegde suikers verminderen dus de gezonde voordelen die roggebrood hoort te bieden. Wil je zeker weten dat je roggebrood zonder toegevoegde suikers eet? Dan is het beter om je eigen brood te bakken.
Zelf roggebrood bakken
Je eigen roggebrood bakken is niet alleen een leuke bezigheid, maar ook een manier om zeker te weten dat er geen onnodige toevoegingen in het brood zitten. Voor één Fries roggebrood heb je de volgende ingrediënten nodig:
-
140 gram gebroken rogge
-
40 gram roggemeel
-
20 gram roggebloem
-
2 gram zout
-
140 gram heet water
-
50 gram water op kamertemperatuur
Doe de gebroken rogge eerst in een kom met het hete water en laat dit minstens 2 uur weken. Verwarm na 2 uur je oven voor op 110°C. Hierna kan je de rest van de ingrediënten aan de kom toevoegen en alles goed kneden. Zorg ervoor dat alle ingrediënten goed zijn vermengd. Neem een cakeblik en bekleed de bodem en alle zijden met bakpapier. Vorm je deeg in een broodvorm die goed in het cakeblik past en plaats hem in het blik. Sluit de bovenkant van het blik af met aluminiumfolie die je om het blik wikkelt. Hierna kan het brood de oven in.
Hoelang je het brood moet afbakken is afhankelijk van je oven, maar ook van je persoonlijke smaak. Sommige mensen vinden het lekkerder wanneer het brood nog wat zachter is, wat je na ongeveer 8 uur bereikt. Houd je van droger roggebrood? Dan mag het brood tot wel 24 uur in de oven blijven staan. Na het bakken haal je het brood uit de oven. Laat het nog even afkoelen voordat je de aluminiumfolie verwijdert en het brood aansnijdt.
Gezonde voeding met hulp van Nederland Slank
Roggebrood is een bijzonder stukje brood dat op een unieke manier bereid wordt. Het wordt gemaakt van rogge, een graansoort die voedzamer is dan tarwe. Hierdoor brengt dit brood een aantal belangrijke gezondheidsvoordelen met zich mee. Het is goed voor je hart en bloedvaten, stimuleert een gezonde spijsvertering, houdt je bloedsuikerspiegel in balans en is een bron van vitaminen en mineralen. Toch is het belangrijk om in de gaten te houden dat roggebrood ook wat nadelen oplevert. Zo kan het voor een opgeblazen gevoel zorgen en is het eten van grote hoeveelheden koolhydraten niet goed voor je gezondheid. Daarnaast is er het risico dat het toegevoegde suikers bevat, waardoor je het beste je eigen brood kan bakken.
Met al deze mitsen en maren is het soms lastig om gezonde keuzes te maken die bij jouw lichaam passen. Daarom is Nederland Slank er om je te helpen. Wij gaan uit van de orthomoleculaire voedingsleer, waarbij we voeding als het belangrijkste medicijn voor je lichaam zien. We helpen je met het maken van gezonde keuzes en zorgen ervoor dat je lichaam in balans is en blijft. Zo stellen we persoonlijke voedingsschema's voor je op, die helemaal bij jouw leefstijl en lichaam passen. Dat maakt het makkelijker om gezond te eten en om je doelen te bereiken. Wil je meer weten over onze werkwijze? Neem dan contact met ons op en plan een gratis consult in.
