De 11 beste tips voor een gezonde lever

Onze lever is erg belangrijk voor een goede gezondheid. Als ingenieuze reinigingsfabriek is dit orgaan namelijk dag en nacht bezig om afval- en gifstoffen onschadelijk te maken in ons lichaam. Maar wist je dat de lever nog meer functies heeft, zoals het omzetten van suiker en vetten naar energie? Eén ding is zeker: als jij goed in je vel wil zitten, is het essentieel dat jouw lever gezond is en goed werkt.

Met de juiste voeding en leefstijl kun je zelf veel doen om je lever op natuurlijke wijze een handje te helpen. We geven je in dit artikel dan ook 11 belangrijkste tips voor een gezonde lever. Verder bespreken we de oorzaken en symptomen van een ongezonde lever. We leggen je ook uit wat de lever precies doet in je lichaam, zodat je nóg beter begrijpt wat dit orgaan betekent voor jouw gezondheid.

Hieronder vind je een overzicht van de thema's die in dit artikel aan bod komen:

• Hoe ziet de lever eruit?

• De belangrijkste functies van de lever

• Een ongezonde lever: oorzaken en symptomen

• De 11 beste tips voor een gezonde lever

• Je lever en suiker: geen goede combinatie

• Deze 8 voedingsmiddelen kun je beter vermijden

Ben je op zoek naar deskundig en persoonlijk voedingsadvies? De orthomoleculair diëtisten van Nederland Slank luisteren graag naar jouw verhaal en maken samen met jou een gepersonaliseerd voedingsplan. Zo kun je op natuurlijke wijze je lichaam helpen de balans te vinden en te behouden. Vraag nu meteen een gratis en vrijblijvend consult aan via de website van Nederland Slank.

Hoe ziet de lever eruit?

De lever is één van de belangrijkste organen in ons lichaam: zonder lever kunnen we niet leven. Het is een complex orgaan dat ongeveer 1 tot 1,5 kilo weegt en dat een bruinrode kleur heeft. Het is vrij groot en bevindt zich boven in onze buik, onder het middenrif. Het orgaan heeft veel verschillende functies, onder andere bij de stofwisseling, energieproductie en de ontgifting van ons lichaam.

Onze lever is uit acht aparte segmenten opgebouwd. In elk van deze onderdelen zijn bloedvaten, een galweg en alle leverfuncties aanwezig. Bijzonder is dat hierdoor een donorlever kan worden verdeeld in meerdere kleine, goed functionerende delen. Deze delen kunnen vervolgens in relatief korte tijd weer uitgroeien tot een volwassen formaat lever. Wist je bovendien dat er zich in de lever maar liefst 600 verschillende processen afspelen?

De belangrijkste functies van de lever

De lever werkt samen met onder meer de galblaas, de pancreas en de darmen voor de verwerking van voedsel. Daarnaast heeft het orgaan nog veel meer functies, we zetten hieronder de belangrijkste voor je op een rij:

De verwerking, opslag of omzetting van suikers en vetten in energie

Vetten en suikers, de brandstoffen van ons lichaam, worden in de lever omgezet in energie. Deze energie wordt via het bloed naar andere delen van het lichaam getransporteerd, maar kan ook worden opgeslagen in de lever.

Het ontgiften van het lichaam door afvalstoffen onschadelijk te maken

Bij alle processen die in het lichaam plaatsvinden, worden continu afvalstoffen geproduceerd en die moeten worden opgeruimd. De lever is ook in staat om gifstoffen uit het bloed te filteren: stoffen die van buitenaf komen en die schadelijk zijn voor ons lichaam. Het ontgiften gebeurt in samenwerking met je nieren. Ze vormen feitelijk het detoxsysteem van je lichaam.

In de eerste fase maakt de lever de schadelijke stoffen onschadelijk met behulp van enzymen. De tweede fase maakt de onschadelijk gemaakte stoffen in water oplosbaar, zodat ze goed kunnen worden afgevoerd door het lichaam.

De aanmaak van eiwitten uit aminozuren

Wanneer je lichaam je voeding verteert, komen er aminozuren vrij. Deze worden vanuit de darmen opgenomen in het bloed, waarna de lever ze kan omzetten in eiwitten. Eiwitten zijn belangrijk voor onder meer de opbouw en het herstel van spieren.

De aanmaak van gal

In de lever wordt galvloeistof aangemaakt, die vervolgens in de galblaas wordt opgeslagen. Zodra je vet eet, laat de galblaas galvloeistof los in je dunne darm, zodat de vetten goed afgebroken kunnen worden.

Een ongezonde lever: oorzaken en symptomen

Wanneer je lever niet goed functioneert, heeft dit grote gevolgen voor je gezondheid. Er zijn verschillende oorzaken die hieraan ten grondslag kunnen liggen. Verreweg de meeste problemen met de lever ontstaan door een ongezonde leefstijl, zoals overgewicht, overmatig alcoholgebruik en het metabool syndroom.

Het goede nieuws is dat je er dus ook zelf veel aan kunt doen om je lever gezond te houden! Wanneer je lever gezond is, is het orgaan prima  in staat om alle schadelijke stoffen die dagelijks binnenkomen, op te ruimen. Omdat we tegenwoordig echter veel worden blootgesteld aan schadelijke stoffen - denk aan kunstmatige toevoegingen in ons eten en synthetische stoffen in onze verzorgingsproducten - kan het geen kwaad om onze lever een handje te helpen. Probeer dus waar mogelijk in je leven schadelijke stoffen zoveel mogelijk te vermijden:

• Drink geen of zo min mogelijk alcohol

• Rook niet en zorg voor een rookvrije werk- en leefomgeving

• Gebruik zoveel mogelijk natuurlijke verzorgingsproducten

• Drink gefilterd water

• Probeer zo puur, onbewerkt en biologisch mogelijk te eten

Wanneer je het vermoeden hebt dat je lever niet goed werkt, houd dan eens in de gaten of je één van de volgende symptomen bemerkt bij jezelf. Dit zijn namelijk tekenen die erop kunnen wijzen dat je lever niet goed functioneert:

1. Een lichtere of juist een teerachtige, bloederige stoelgang

2. Maagpijn, krampen of diarree

3. Een opgeblazen gevoel

4. Zwelling in benen, buik en enkels

5. Een gele verkleuring van de huid of van het oogwit (geelzucht)

6. Onderhuidse jeuk

7. Brandend maagzuur

8. Vermoeidheid

9. Geen eetlust

In ongeveer de helft van de gevallen zijn er geen of slechts milde, vage symptomen. Wees dus alert en ga als je het niet vertrouwt even langs bij je huisarts voor de zekerheid.

Wist je dit?

Er bestaat een verband tussen je lever en je hormonale balans. Dezelfde enzymen die de lever helpen bij de ontgifting, hebben namelijk ook een aandeel in de vorming van hormonen. Bovendien maakt de lever uit verschillende vetachtige stoffen cholesterol. Deze stof dient als basis voor diverse hormonen, zoals testosteron, oestrogeen en progesteron. Ten slotte breekt de lever hormonen af. Wanneer je lever niet goed functioneert, zijn je hormonen dus sneller uit balans, omdat de afbraak van hormonen niet snel genoeg gaat en omdat de aanmaak van nieuwe hormonen geremd wordt.

De 11 beste tips voor een gezonde lever

Het moge inmiddels duidelijk zijn: wie goed zorgt voor de lever, krijgt daar een goede portie gezondheid voor terug! Om je daarbij te helpen, geven we hieronder de 10 beste tips voor een gezonde lever.  Zo kun je zelf op natuurlijke wijze je lever helpen om goed te functioneren:

1. Drink gerust af en toe een kopje koffie

Het drinken van koffie lijkt een beschermende werking te hebben en wordt door diverse onderzoeken in verband gebracht met een goed werkende lever (1), al moet je het natuurlijk ook niet overdrijven. Té is nooit goed, zeker niet bij koffie.

2. Eet regelmatig noten

Noten hebben een ontgiftende werking en ondersteunen dan ook de lever. Noten bevatten antioxidanten en bovendien bevatten veel notensoorten omega 3-vetzuren, die ook je leverfunctie ondersteunen.

3. Beweeg genoeg

Wanneer de lever te veel vet bevat, functioneert deze minder goed. We spreken dan ook wel van leververvetting. Door iedere dag te zorgen voor voldoende beweging, al is het maar een blokje om, zorg je ervoor dat je lever fit en slank blijft en goed kan functioneren.

4. Eet voldoende vezels

Vezels zijn niet alleen goed voor je darmen, ook je lever heeft er baat bij wanneer jij vezelrijk voedsel eet. Het eten van veel vezels helpt namelijk buikvet te verminderen, waardoor de kans op leververvetting kleiner wordt.

5. Voeg regelmatig knoflook toe aan je maaltijd

Knoflook is rijk aan selenium en allicine, die de enzymen van de lever ondersteunen bij het ontgiftingsproces (2). Verder bevat knoflook vele zwavelrijke verbindingen, die bijdragen aan het verwijderen van afvalstoffen uit het lichaam.

6. Eet bittere voedingsmiddelen

Bitterstoffen, die bijvoorbeeld te vinden zijn in de schillen en vliesjes van granen, noten, groenten en fruit, zijn goed voor de lever. Ze helpen namelijk de afgifte van gal in de darmen te activeren. Dit is belangrijk, want via de gal brengt de lever afvalstoffen naar de darmen, waar ze afgevoerd kunnen worden.

7. Neem rust

Het is heel belangrijk dat je lever tijd heeft om weer bij te komen van al het harde werken. Slaap is hiervoor cruciaal. Zorg dus voor voldoende nachtrust en ontspanningsmomenten overdag, zodat de accu van je lever weer kan opladen.

8. Krijg voldoende magnesium binnen

Omdat het ontgiftingsproces van je lever veel energie kost, is het belangrijk dat er voldoende magnesium in je lichaam aanwezig is. Magnesium is namelijk nodig voor de productie van energie in de mitochondriën van je lichaamscellen. Donkergroene groenten, noten en zaden zijn magnesiumrijke voedingsmiddelen.

9. Voed je lever met hoogwaardige vetten

Je lever heeft behoefte aan goede, hoogwaardige vetten, oftewel vetten met een hoog gehalte aan omega 3 (3). Ook omega 6 en 9 helpen je lever goed te functioneren. Eet hiervoor voldoende vette vis, ongebrande noten en plantaardige oliën.

10. Eet voeding met antioxidanten

Antioxidanten ondersteunen je lever bij het opruimen van je lichaam. Fruit is vaak rijk aan antioxidanten en dan met name bessensoorten. Ook zure fruitsoorten, zoals citroenen, grapefruit en frambozen bevatten veel antioxidanten. Andere zure producten die je lever graag heeft zijn gember en kurkuma.

11. Ondersteun je lever met kruiden

Van diverse kruiden is middels onderzoek aangetoond dat ze de leverreiniging ondersteunen. Een aantal kruiden waarvan onderzocht is dat ze bijdragen aan een gezonde lever, zijn mariadistel (4), ginseng (5), Danseh of rode salie, ginkgo biloba (6) en astragalus.

Je lever en suiker: geen goede combinatie

Hoewel inmiddels duidelijk zal zijn dat het belangrijk is om gezond te eten om goed voor je lever te zorgen, willen we nog even speciale aandacht besteden aan de invloed van suiker op je lever. Niet veel mensen weten immers wat voor negatieve impact suiker kan hebben op je lever. Zo kan te veel suiker op lange termijn obesitas veroorzaken, wat uiteindelijk leveraandoeningen teweeg zal brengen.

Immers, naast overgewicht is een gevolg van de inname van te veel suiker of koolhydraten voor de lever een aandoening die niet-alcoholische leververvetting heet, ofwel kortweg NALFD. Dit is een serieuze aandoening die zelfs nog een grotere oorzaak is van leverproblemen dan alcohol! Zo’n 80% van de mensen begrijpt de link tussen overgewicht en hart- en vaatziekten, maar slechts 34% begrijpt de link tussen overgewicht en chronische leveraandoeningen! (7)

Wat gebeurt er nu precies wanneer je te veel suiker eet? Wanneer je lichaam te veel suiker binnenkrijgt, zal het het teveel aan glucose opslaan in de lever. Dit heeft op termijn tot gevolg dat levercellen langzaam worden vervangen door vetcellen en daarmee een leververvetting veroorzaken. Suiker is ook ontstekingsbevorderend en kan op termijn zelfs schade aan de lever veroorzaken. Een beschadigde, vervette of ontstoken lever kan zijn werk niet goed doen, zoals het opruimen van toxische stoffen in het lichaam en het verbranden van vet, waardoor je al snel in een vicieuze cirkel belandt, met alle gevolgen van dien. Er is echter goed nieuws: gelukkig kun je door het maken van aanpassingen in je voeding en leefstijl de schade aan je lever ten gevolge van een teveel aan suiker in veel gevallen uiteindelijk ongedaan maken.

Deze 8 voedingsmiddelen kun je beter vermijden

Natuurlijk kan het geen kwaad om af en toe een keertje iets eten dat wat minder gezond is, maar kijk uit met de volgende producten. Deze ‘voedingsmiddelen’ zijn namelijk niet zo goed voor je lever, onder meer vanwege het hoge suikergehalte dat ze bevatten. Probeer ze dus zo veel als mogelijk te vermijden:

1. Alcohol

2. Koek, snoep en chocolade

3. Frisdrank

4. Gefrituurde voeding

5. Junkfood

6. Voeding met veel synthetische kleur-, geur- of smaakstoffen

7. Vette zuivelproducten (roomboter en kazen)

8. Bewerkt vlees

Nederland Slank biedt graag ondersteuning door te helpen met gezonde voeding op maat én begeleiding bij het integreren van een gezonde leefstijl. Met 'De Biologie van Geluk' heeft Nederland Slank al veel mensen kunnen helpen met tips voor een gezonde leefstijl, het vinden van balans in hun hormoonhuishouding en het bereiken en behouden van een gezond gewicht.

Wil jij weten of het programma bij jou past? Vraag dan nu een gratis consult aan en zet de eerste stap naar een gezond lichaam en meer balans in je leven!

Bronnen

(1) Healthline, ‘Coffee lover? It might help protect your liver’. Geraadpleegd te 25 oktober 2021. 

⁽²⁾ Davood Soleimani,Zamzam Paknahad, Mohammad Hossein Rouhani, ‘Therapeutic Effects of Garlic on Hepatic Steatosis in Nonalcoholic Fatty Liver Disease Patients: A Randomized Clinical Trial’, juli 2020. Geraadpleegd te 24 oktober 2021.

⁽³⁾ Dimitrios G. Bouzianas, Stella D. Bouziana, Apostolos Hatzitolios, ‘Potential treatment of human nonalcoholic fatty liver disease with long-chain omega-3 polyunsaturated fatty acids’, November 2013. Geraadpleegd te 26 oktober 2021.

(4) Carmela Loguercio, Davide Festi, ‘Silybin and the liver: From basic research to clinical practice’, mei 2011. Geraadpleegd te 24 oktober 2021. 

⁽⁵⁾ Su-Jin Jung, Ji-Hyun Hwang, Soo-Hyun Park, Eun-Kyung Choi, Ki-Chan Ha, Hyang-Im Baek, Dong-Gue Shin, Jeong-Hun Seo, Soo-Wan Chae, ‘A 12-week, randomized, double-blind study to evaluate the efficacy and safety of liver function after using fermented ginseng powder (GBCK25)’, April 2020. Geraadpleegd te 24 oktober 2021

(6) Yuanyuan Wang, Rong Wang, Yujie Wang, Ruqin Peng, Yan Wu, Yongfang Yuan, ‘Ginkgo biloba extract mitigates liver fibrosis and apoptosis by regulating p38 MAPK, NF-κB/IκBα, and Bcl-2/Bax signaling’. Geraadpleegd te december 2015.

⁽⁷⁾ Britisch Liver Trust (22 januari 2020), Sugar and the liver: what you need to know. Geraadpleegd te 29 november 2021.