Obesitas & morbide obesitas: uitleg, oorzaken & oplossingen
Overgewicht is in de huidige tijd wereldwijd een groot probleem. De helft van alle Nederlanders heeft overgewicht en in de VS heeft zelfs ruim 70% van de totale bevolking overgewicht. Deze cijfers zullen in de toekomst naar alle waarschijnlijkheid alleen maar verder toenemen.
Wanneer is er nu precies sprake van overgewicht en wanneer is er sprake van obesitas of zelfs morbide obesitas? Lees hieronder verder om hier meer over te leren. We bespreken ook de gevolgen en risico’s van overgewicht en geven ten slotte een aantal tips en adviezen waarmee je zelf aan de slag kunt om een gezond en fit lichaam te behouden, om zo overgewicht tegen te gaan.
Je kunt meteen verder lezen bij één van de volgende onderwerpen:
Overgewicht, obesitas en morbide obesitas
Wat zijn de oorzaken van overgewicht?
5 risicofactoren voor het ontwikkelen van overgewicht
De belangrijkste klachten & gezondheidsrisico’s op een rij
Wat kun je zelf doen tegen overgewicht?
Het is in deze tijd niet altijd gemakkelijk om gezonde keuzes te maken qua voeding en leefstijl. De supermarkten liggen vol verleidingen en met een oneindig aanbod aan televisieseries beland je ’s avonds al snel op de bank, in plaats van dat je nog iets actief onderneemt. Het kan dan ook heel fijn zijn om hulp te krijgen bij het samenstellen van een gezond voedingspatroon en het volhouden van een gezonde, actieve levensstijl.
De orthomoleculair diëtisten van Nederland Slank doen niets liever dan jou begeleiden in het (her)vinden van een gezonde balans in je leven. Wordt met het Nederland Slank programma obesitas de baas, zodat jij je weer lekker in je vel voelt! Wil je eens kennismaken of heb je persoonlijke vragen? Boek een gratis consult via de website voor een persoonlijk advies dat past bij jouw gezondheidssituatie!
Wat is overgewicht?
Om uit te leggen wat overgewicht is en wanneer een persoon overgewicht heeft, moeten we eerst weten wat de betekenis is van BMI. BMI, ofwel Body Mass Index, is een manier om iemands lichaamsomvang te berekenen aan de hand van een aantal waardes, namelijk geslacht, leeftijd, gewicht en lengte.
Hoewel bij deze berekening sommige factoren niet worden meegenomen - zoals de hoeveelheid vetmassa of spiermassa van het lichaam - geeft een BMI berekening toch een goede indicatie of er sprake is van een gezond gewicht, of juist een onder- of overgewicht.
Bij welke BMI heb je obesitas? We spreken van een gezond gewicht wanneer iemands BMI tussen de 18,5 en 25 ligt. Bij een BMI hoger dan 25 is er sprake van overgewicht. Wanneer de BMI-waarde boven de 30 komt, spreken we van obesitas. Dan is er nog ongeveer 1% van de mensen in Nederland die lijdt aan morbide obesitas. Bij deze mensen ligt het BMI getal boven de 40 of boven de 35 wanneer er bijkomende medische klachten zijn.
BMI 18,5 - 25 = gezond gewicht BMI >25 = overgewicht BMI >30 = obesitas BMI >35 á 40 = morbide obesitasObesitas berekenen aan de hand van je BMI-waarde kan via diverse tools en websites op het internet, zoals deze.
Overgewicht, obesitas en morbide obesitas
Volwassenen vanaf 20 jaar die een BMI hebben tussen de 25 en 30 hebben dus overgewicht. Daarmee zijn ze zwaarder dan wat goed is voor hun gezondheid. Wanneer de oorzaken van overgewicht niet worden aangepakt, kan overgewicht overgaan in obesitas of zelfs morbide obesitas.
Overgewicht
Over het algemeen kun je spreken van overgewicht wanneer er te veel vetweefsel in het lichaam aanwezig is. Aan de hand van lengte, gewicht en buikomvang kan hiervan al een goede indicatie worden gegeven. In 2020 had de helft van alle Nederlanders overgewicht.
Obesitas
Vanaf een BMI van 30 spreken we van obesitas of ernstig overgewicht in plaats van overgewicht. Er wordt soms een onderscheid gemaakt in klassen. Bij een BMI van tussen de 30 en 35 spreekt men van obesitas klasse 1, bij een waarde van tussen de 35 en 40 spreekt men van obesitas klasse 2 en bij een waarde boven de 40 betreft het zeer ernstig overgewicht of morbide obesitas. In 2020 kwam obesitas in Nederland bij ongeveer 14% van de bevolking voor.
Morbide obesitas
Zeer ernstig overgewicht of morbide obesitas geldt dus voor een BMI van 40 of zelfs vanaf 35 wanneer er bijkomende medische klachten zijn. Ongeveer 1% van de Nederlanders lijdt hieraan.Een arts kan vaststellen of er sprake is van obesitas of morbide obesitas. Hierbij wordt niet alleen gekeken naar het BMI getal, maar ook een huidplooimeting, schildkliertest en bloedonderzoek kunnen helpen bij het vaststellen van (morbide) obesitas.
Wat zijn de oorzaken van overgewicht?
Je kunt overgewicht ontwikkelen wanneer je langdurig meer calorieën eet dan je verbrandt tijdens je dagelijkse routine en beweegpatroon. Natuurlijk gaat het niet alleen om calorieën; het gaat er ook om wat voor soort voeding je eet. Wanneer je voeding eet die niet voedzaam is, heeft je lichaam er meer moeite mee om de calorieën uit dit voedsel te verwerken. Je slaat deze ‘slechte’ calorieën dan ook eerder op als vet dan calorieën uit voedzaam eten.
Er zijn diverse oorzaken die ten grondslag kunnen liggen aan overgewicht. Sommige daarvan zijn gerelateerd aan je voeding of levensstijl. Er zijn echter ook oorzaken waar je minder invloed op hebt. We noemen hieronder de belangrijkste oorzaken van overgewicht:
1. Overeten
Wanneer je meer eet dan je nodig hebt, kan je lichaam dit gaan opslaan als vet of het verstoort je hormoonbalans en je stofwisseling.
2. Te weinig bewegen of een zittend beroep
Beweging is goed voor de circulatie van bloed en andere stoffen in je lichaam, alsook voor het verbruiken van voedingsstoffen.
3. Genen
Genen hebben een grote invloed op hoe je lichaam energie omzet in vetten en hoe vet wordt opgeslagen.
4. Ouderdom
Wanneer je ouder wordt, krijg je vaak minder spiermassa en een langzamer metabolisme, waardoor je sneller aankomt.
5. Onvoldoende slaap
Weinig slaap kan tot hormonale veranderingen leiden, waardoor je je hongerig kunt voelen en meer zin hebt in calorierijke voeding.
6. Zwangerschap
Een zwangerschap leidt sowieso tot gewichtstoename. Soms kan het lastig zijn om na de zwangerschap het extra gewicht weer te verliezen en leidt het zelfs tot meer gewichtstoename.
7. Hormonen uit balans
Overgewicht is in wezen een stofwisselingsprobleem dat wordt veroorzaakt door een verstoord evenwicht in de hormoonhuishouding. Wanneer je hormonen uit balans zijn, loop je een grotere kans op het ontwikkelen van overgewicht. Deze disbalans heeft ook een grote invloed op het wel of niet kunnen afvallen. Met name de hormonen cortisol, oestrogeen, androgeen, ghreline en insuline beïnvloeden je eetlust, bloedsuikerspiegel en gewicht. Een verstoorde hormoonbalans kan er zo voor zorgen dat je meer trek hebt en sneller zult overeten, met onder andere insulineresistentie tot gevolg.
8. Onderliggende aandoening
Sommige ziektes en aandoeningen vergroten de kans op het ontwikkelen van overgewicht. Denk aan aandoeningen als Polycysteus Ovarium Syndroom (PCOS), het syndroom van Cushing, hypothyroïdie en osteoartritis (OA).
5 risicofactoren voor het ontwikkelen van overgewicht
Overgewicht ontstaat vaak door een mix van factoren. Zo kan iemand bijvoorbeeld al aanleg hebben om dikker te worden en ook in een gezin opgroeien waar gezond eten en gezonde leefgewoonten niet worden gestimuleerd. In zo’n geval is de kans op het ontwikkelen van overgewicht aanzienlijk verhoogd. Onderstaande factoren vergroten het risico op het ontwikkelen van overgewicht. Uiteraard geldt dat al helemaal wanneer er bij iemand sprake is van meerdere risicofactoren:
1. Genen
Sommige mensen hebben aanleg om dikker te worden en voor hen is het daarom vaak lastiger om gewicht te verliezen.
2. Omgeving
Jouw thuissituatie, schoolomgeving, vrienden en de cultuur waarin je opgroeien hebben erg veel invloed op wat je eet, hoe je eet en hoe actief je bent. Zo heb je meer kans op het ontwikkelen van overgewicht als je: nog niet hebt geleerd gezonde, verse maaltijden te bereiden gezonde maaltijden niet kunt betalen of denkt niet te kunnen betalen in een buurt woont met weinig opties om gezond te kunnen eten geen goede plek in je buurt hebt waar je kunt wandelen, spelen of sporten
3. Psychische klachten
Een depressie of andere psychische klachten kunnen soms leiden tot emotie-eten, met overgewicht tot gevolg. Sommige antidepressiva kunnen bovendien ook nog eens het risico op overgewicht vergroten.
4. Stoppen met roken
Als je stop met roken, kan dit bij sommige mensen leiden tot gewichtstoename. Het is dan ook erg belangrijk om gezond te eten en veel te bewegen wanneer je bent gestopt met roken.
5. Medicatie
Bepaalde medicatie heeft ook soms een nadelig effect op je gewicht, zoals de anticonceptiepil en sommige steroïden.
De belangrijkste klachten & gezondheidsrisico’s op een rij
Wanneer obesitas enkel tot gevolg heeft dat je een grotere omvang hebt, zou er niet zoveel aan de hand zijn. Feit is echter dat obesitas ook vaak klachten, complicaties en gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. Het hebben van overgewicht leidt sowieso sneller tot ontstekingen in je lichaam, wat door sommigen als risicofactor voor kanker wordt gezien. Niet gek dus dat we steeds vaker obesitas en uiteraard morbide obesitas ‘ziekte’ noemen.
Je vindt hieronder een aantal van de aandoeningen en gezondheidsrisico’s waar obesitas mee wordt geassocieerd. Sommige hiervan kunnen dodelijk zijn, wanneer obesitas of de gevolgen daarvan niet worden behandeld:
Diabetes type 2 Hartaandoeningen Hoge bloeddruk Galblaasaandoeningen Bepaalde soorten kanker (borst-, darm- en baarmoederhalskanker) Risico op hartaanval Hoge cholesterolwaarden Slaapapneu Ademhalingsproblemen Artritis Onvruchtbaarheid Leverziekten
Wat kun je zelf doen tegen overgewicht?
Wanneer je kampt met overgewicht, obesitas of morbide obesitas is het natuurlijk zaak dat je gewicht verliest. Het is wel belangrijk dat dit op een gezonde manier gebeurt, dat wil zeggen, door het eten van gezonde, nutriëntrijke voeding en door veel te bewegen en te sporten.
Maagverkleining?
Soms denken mensen dat een maagverkleining de oplossing biedt. Echter, het is belangrijk om hierbij te beseffen dat een maagverkleining gevaarlijk kan zijn, dat het een ingreep is voor de rest van je leven en dat de operatie niet zonder risico’s is. Bovendien is een maagband of maagverkleining zelf niet de oplossing voor overgewicht. Het gaat erom dat je je leefstijl aanpast. Veel mensen die een maagverkleinende operatie ondergaan, komen na verloop van tijd weer aan omdat ze hun leefstijl niet hebben veranderd.
Beweging
Wat wél heel zinvol en belangrijk is wanneer je een vorm van overgewicht hebt, is beweging. Voer je bewegingspatroon langzaam op en zorg dat je uiteindelijk minimaal 300 minuten per week beweegt in de vorm van wandelen, zwemmen, fietsen, hardlopen of een andere sport. Daarmee help je je metabolisme omdat je lichaamsprocessen activeert, waardoor stoffen beter door je lichaam rouleren en je afvalstoffen sneller af kunt voeren. Je bouwt bovendien kracht, en conditie op.
Voeding
Naast beweging is voeding natuurlijk de belangrijkste pijler bij gezond afvallen. Eet minder en eet vooral gezonde, versbereide en koolhydraatarme voeding. Welke voeding goed voor je is, kan per persoon verschillen en hangt ook af van jouw persoonlijke gezondheidssituatie. Het is dan ook verstandig om hulp in te schakelen van een diëtist, als je serieus je voeding en leefstijl wil aanpassen.
Mentale ondersteuning
Wanneer je veel kilo’s kwijt wil raken op een gezonde manier, is het heel fijn als je je hierin gesteund voelt door je omgeving. Dat vergroot de kans op succes aanzienlijk! Het is belangrijk dat je kunt praten met vrienden, familie, in een praatgroep of met je diëtist over de ups en downs van het afvallen. Zorg er dus voor dat je mensen om je heen hebt die jou steun kunnen bieden bij het afvallen.
Zulk je hulp bij obesitas, wil je graag een gezond gewicht behouden of heb je vragen over afvallen een gezonde levensstijl? Afvallen met obesitas kan een behoorlijke opgave zijn en is niet gemakkelijk in je eentje. De orthomoleculair therapeuten van Nederland Slank helpen je met een persoonlijk advies op het gebied van voeding en levensstijl om je gewicht weer in balans te krijgen. Zo kun jij weer lekker in je vel zitten en een gezond gewicht krijgen en te behouden. Ben je benieuwd of Nederland Slank jou kan helpen? Vraag dan een gratis consult aan via de website!